İHRACAT POLİTİKASI

İhracatımızın temel sorunları üç başlık altında toplanabilir: 

Sektörel bağımlılık

Özellikle 1980 sonrası 15 yıllık bir dönemde ihracat belli başlı bir kaç sektöre bağımlı hale gelmiştir (sanayi ürünleri ihracatının dokuma-giyim ve demir çelik ürünleri ihracatına bağımlı olması…). 

Bölgesel bağımlılık

Dünya ticaretinde ağırlığı azalan Batı Avrupa bölgesine bağımlılığımız artmış, ağırlığı artan Amerika kıtası ve Saya bölgelerinde yeterli artış sağlanamamıştır.  

İstikrarlı ihracat artışının sağlanamaması

Makro ekonomik dengeler istikrarlı bir artışı engellemektedir.  

İhracatımızın SWOT analizi 

Kuvvetli yönlerimiz 

• Eğitilebilir nüfus
• Jeoekonomik konum
• Firma yapısı
• İhracatın öneminin anlaşılması
• Gelişmiş bankacılık sistemi
• Müteahhitlik hizmetleri
• Karyolu taşımacılığı

Zayıf Yönlerimiz

• Dış ticaret stratejisinin uygulanma zorluğu
• Eğitim eksikliği
• Tek Pazar ve az sayıda sektöre bağımlılık
• Makroekonomik istikrarsızlık
• Özelleştirmede gecikmeler
• Yabancı sermayenin ülkeye çekilememesi
• Kaynak yetersizliği
• Teknoloji  üretememe
• Diğer taşımacılık türleri
• Girdi maliyetlerinin yüksekliği
• Yatırımların yönlendirilememesi
• Türk malı imaj ve markalarımızın olmayışı

Tehditler 

• Küreselleşme (yanlış politikalar)
• Uluslararası rekabetin artması
• Uluslararası mevzuat
• Bölgesel entegrasyonlar
• Bölgesel siyasi krizler
• Dünya ekonomilerindeki krizler
• Tarife dışı engeller
• Enerji darboğazı

Fırsatlar 

• Küreselleşme (doğru politikalar)
• Ticaret ve ekonomik işbirliği anlaşmaları ve karma ekonomik komisyonlar
• AB’nin yeniden yapılanması
• GAP
• Serbest ticaret anlaşmaları
• DTÖ kuralları ve liberalizasyon
• Türki Cumhuriyetler
• Avrasya Enerji Koridoru
• Bölgesel siyasi krizler
• Yurtdışındaki yatırımcı Türk iş adamları
• Yurda gelen turistler

Ulusal ihracat stratejisinin temel unsurları 

• Katma değeri yüksek, bilgi yoğun ürünleri ihraç etmek
• Sürdürülebilir ihracat artışı sağlamak
• Alım gücü yüksek, genç nüfuslu, dinamik pazarlara yönelmek
• Nihai tüketiciye ulaşmak
• İhracatı organize kuruluşlar (Çok Ortaklı  Sektörel Dış Ticaret Şirketleri, Dış Ticaret Sermaye Şirketleri vb.) aracılığı ile gerçekleştirmek

Hedef sektörler   

• Tekstil ve konfeksiyon sanayi (moda ve markaya yönelik)
• Elektrikli ve elektronik makina ve cihazlar sanayii
• Otomotiv ana ve yan sanayi
• Makina-imalat sanayi
• Bilişim sektörü
• Demir-çelik (yassı ürün) sanayii
• Gıda sanayii
• Toprak sanayii ürünleri

Hedef ülkeler 

• BDT ülkeleri (Rusya, Ukrayna ve Türki cumhuriyetler)
• Merkezi ve Doğu Avrupa ülkeleri
• Kuzey Amerika (Amerika ve Kanada)
• Uzakdoğu (Çin Bloku, Japonya, Hindistan, Endonezya, Malezya ve Singapur)
• Latin Amerika (Meksika, Brezilya ve Arjantin)
• Güney Afrika Cumhuriyeti

Strateji hedefleri doğrultusunda alınması gereken önlemler 

• Teknolojik yapının yenilenmesi
• Stratejik pazarlama yöntemlerinin gözden geçirilmesi
• Girdi maliyetlerinin düşürülmesi
• Uluslararası mevzuata uyum ve ulusal mevzuatta koordinasyonun sağlanması
• Yeniden yapılanmanın sağlanması

Derleyen:  Memet Özkan

memeto@hotmail.com

Yararlanılan kaynak:  İhracat Stratejisi 1998-2005, DTM dokümanı, Haziran 1998