PERSONEL DAVRANIŞ ANALİZİ

 

Bir işyerinde çalışan personel ya da yöneticilerin, görev ile ilgili davranışlarının  analizi yapılırken dikkat edilmesi gereken maddeler aşağıda genel hatlarıyla sıralanmıştır. Ancak bu maddeler, kişide “olması gereken” anlamında değil, “değerlendirilmesi gereken” anlamında ele alınmalıdır.  

 

İlişki kurabilme ve sürdürebilme                          

Görev, niteliği itibarıyla, değişik konularda, değişik kişilerle ilişkiye geçmeyi ve onları olumlu bir şekilde etkilemeyi gerektirebilir. Bu bağlamda, görevle ilgili kişilerle ilişkinin kurulması, karşılıklı ve olumlu bir etkileşim içerisinde sürdürülmesi önemlidir. 

Özgüven duygusu                                                                      

Görev gereği ilişkilerin devamı için tanımlı prosedür, talimat ve kuralların yetersiz kaldığı anlarda, kişinin deneyim-bilgiler-özgüven ışığında tek başına insiyatif kullanarak, bu ilişkilerin sağlıklı bir şekilde devamını sağlama çabasıdır. Bu durumda mevcut kurallarla çelişkili pozisyonlara girme riskinin nasıl değerlendirildiği, dikkatle incelenmelidir.   

Uyumu sağlama ve sürdürebilme                                                           

Görevin gerektirdiği tanımlı prosedür, talimat ve kurallara dikkatle uyumun sağlanarak, protokolun sağlıklı bir şekilde ve sorunsuzca yürütülmesi hedeflenmelidir. Kişilerle sorun çıkmasının önlenmesi ve görev (sistem) unsurlarıyla sorun çıkmasının önlenmesi ayrımında ortaya çıkabilecek çelişkilere karşı takınılacak tutum, dikkatle incelenmelidir.   

Nüfuz etme yeteneği                                                         

Görevin başarısına engel olabilecek ya da hızını yavaşlatabilecek ya da bu duyguyu uyandıran sorun, engelleme, baskı, muhalefet benzeri davranış ve durumlara karşı belirgin ve ölçülebilir sonuçlar elde etme ya da sonuçlara yönelme yeteneğidir.  

Yaratıcı düşünce ve eylem 

İşletme ve görev körlüğüne kapılmaksızın ve teknik sorunların sınırlayıcı çerçevesi  içerisinde boğulmadan, sorunlara farklı perspektiflerden bakarak kavramsal çözümler ve orjinal yenilikler düşünebilme ve hayata geçirebilme yeteneğidir. Zihinsel bir faaliyet bazında olduğu için ürkek (hemen vazgeçebilir) bir tabanı olması dikkate alınmalıdır.   

Sabırlı tutum                                                                          

Görev süresi ve içeriği itibarıyla, belli durumların olgunlaşmasını gerektirebilmektedir. Bu durumların önceden teşhisi ve bu durumlara gösterilen sabırlı-kararlı yaklaşımlar, görevle ilgili performansın kesiksiz bir ivmeye sahip olmasını sağlar.   

İyi niyetli tutum                     

Mevcut ve potansiyel insan ilişkilerinin ön plana çıktığı durumlarda, sistemin unsurlarından ziyade “iyi niyet” unsurlarını kullanarak görevin başarısına yönelik çalışmaları yürütmektir. “İyi niyetli tutum”un muhatap olunan kişiler tarafından istismar edilme riski ya da “iyi niyet” kullanan kişinin, diğerleri tarafından “benimsenme kaygısı” dikkatle değerlendirilmelidir. 

Yoğunlaşma  ve sürdürebilme                                     

Görevin gereği, sorunla ilgili veri toplamada, problem çözümünde, tekniklerin kullanımında uzmanlaşma sözkonusudur. Bu uzmanlaşma, değişik sorunlar arasında öncelikleri net bir şekilde belirleyerek sırasıyla ve başarıyla, sorunların çözümüne odaklanmayı kapsamaktadır.   

Mükemmeliyetçi tutum                                                      

Görevin amacı zaman, risk, maliyet, personel vb. faktörleri dikkatli bir şekilde ve bir arada değerlendirerek optimum çözüme ulaşılmasını sağlamaktır. Mükemmel sonucun gerekleri ile görevin gereklerinin nasıl değerlendirildiği dikkatle incelenmelidir.  

Duyarlı tutum   

Görev her zaman için, değişik formel ve informel, baskı ve kurallar altında gerçekleştirilme riski taşımaktadır. Bu riskler ile görevin (zaman-kalite çerçevesinde)  başarısının bir arada nasıl değerlendirildiği ve gerçekleştirildiği dikkatle incelenmelidir. 

Israrlı tutum                                                                      

Yetki, sorumluluklar, motivasyon, görev ile ilgili uzmanlaşma, görevin başarısına odaklanma gibi bir unsuru bir arada toplayan “ısrarlı tutum”un kişinin davranış analizini toplamda nasıl etkilediği dikkatle incelenmelidir. Değişik durumlarda olumlu sonuçlarının yanısıra, başka durumlarda olumsuz sonuçları da dikkate alınmalıdır.   

Kişisel etki alanı                                                            

Nüfuz etme yeteneğinden farklı olarak, sistemin kişiye tanıdığı ayrıcalıklar (kariyer, ünvan vb.) sonucu, sistemin olumlu (onay, mükafat) ve olumsuz (baskı, muhalefet) durumlarında  kişinin etki alanını nasıl değerlendirdiği ve gerçekleştirdiği dikaktle incelenmelidir.  

Memet Özkan 

bilgi@danismend.com