ÜRETİM YÖNETİMİ VE KAVRAMLAR

 

Malzeme İhtiyaç Planlaması (Material Requirement planning-MRP)

Ürün ağaçlarını, stok bilgilerini, sipariş bilgilerini ve ana üretim çizelgesini kullanarak malzeme ihtiyaçlarını hesaplayan bir teknikler kümesidir. Malzeme için yenileme siparişlerinin açılmasını, zaman fazlı olduğu için, talep tarihleri ile ihtiyaç tarihleri saptıkça açık siparişlerin yeniden çizelgelenmesini önerir.

 

Üretim Kaynakları Planlaması (Manufacturing Resource Planning-MRP II) 

Bir üretim şirketinin tüm kaynaklarının kısmen entegre ve etkili bir biçimde planlanması metodudur. Teorik olarak işletme planlamasını ürün birimi, finansman planlamasını ise para birimi olarak ifade eder ve simülasyon yeteneğine sahiptir.  

 

Kurumsal Kaynak Planlaması (Enterprise Resource Planning–ERP)

Geliştirilmiş MRP II ve üretim yazılımı sisteminin yeni adıdır. ERP ile tüm kurumsal faaliyetler küresel ve daha entegre bir ortamda yönetilebilir. Temel özellikleri olarak Grafik Kullanıcı Arabirim (GUI), Yapısal Sorgulama Lisanı, İlişkisel Veritabanı Yönetimi (RDBMS), Dördüncü Kuşak Programlama Dilleri (4GL), Client Server Mimarisi, Çoklu Veritabanı Desteği, Nesneye Dayalı Sistemler, Sürekli ve Kesikli Üretimlere Destek, Yapay Zeka Kullanımı, Simülasyon, Proje Yönetimi, Fonksiyonel Alanların Dahili entegrasyonu, Kalite Yönetimi, Düzenli Raporlama, Müşteri/Satıcı Harici Entegrasyonu sayılabilir.

 

Tekrar Sipariş Noktası (ROP) 

Eldeki stok ve verilmiş siparişlerdeki miktarlar toplamı, Tekrar Sipariş Noktası’nın altına düştüğünde, tekrar sipariş açılır. Tekrar sipariş seviyesi hesabı normal olarak, tekrar temin süresi içindeki kullanım miktarı+emniyet stoğu şeklinde  yapılır. 

 

Satış ve İşletme Planı (Eski adıyla üretim planı) 

Üretim ve planlanan satış seviyelerini en iyi şekilde tatmin edecek diğer faaliyetleri tesbit çalışmasıdır. Bu çalışmada karlılık, verimlilik, müşteri hizmet seviyesi gibi stratejik planlamada ifade edilen hedefler esas alınır. Amaç üretim miktarını tesbit ederken yönetimin hedeflediği stok ve satış seviyelerine ulaşmak ve işgücü seviyesini mümkün olduğunca dengeli tutmayı başarmaktır. Bu plan pazarlama, üretim, mühendislik, finans, malzeme, vs gruplarından gelen bilgilerle hazırlanır.

Üretim planı satış ve işletme planlaması faaliyetlerinden gelen onaylı ve üretimi planlanan üst derecedeki üretim çıktılarıdır. Üretim planı, yönetimin ana üretim çizelgeleyicisine daha detaylı bir çizelgeleme, ana üretim çizelgelemesi, yapması için verdiği yetkidir.

 

Ana Üretim Çizelgeleme (Master Production Scheduling-MPS) 

Yönetimi ana çizelgeleyiciye verilen kalemlerin tahmini üretim programıdır. Ana çizelgeleyici çizelgeyi günceller ve bu çizelge malzeme ihtiyaç planlama faaliyetini yönetir. MPS, şirketin neleri hangi belirgin konfigürasyonlarda, ne zaman ve hangi miktarlarda üreteceğini tanımlar. MPS sadece talebi temsil eden bir satış tahmini değil, aynı zamanda  tahmin, üretim planı, mevcut siparişler, malzeme durumu, kapasite durumu, yönetim politikası ve hedefleri gibi daha bir çok önemli faktörleri dikkate alır.

 

Kaba Kapasite Planlama (Rough Cut Capacity Planning) 

Üretim planı veya ana üretim çizelgesini işgücü, makine, depolama alanı, satıcı kapasitesi ve para gibi temel kaynaklar için kapasite ihtiyaçlarına çevirme işlemidir.

 

Tekrarlı Üretim (Repetitive manufacturing) 

Belirgin ürünlerin  üretimi, genellikle yüksek miktarlar ve hacimlerde bir çizelgeye göre planlanır ve uygulanır. Üretim esnasında malzemeler devamlı bir akış halindedir, ancak bu akış içinde farklı ürünlerde sıralı olarak üretilebilirler.

 

Kesikli Üretim (Discrete manufacturing) 

Belirgin kalemlerin üretimidir, otomobil, bilgisayar vb.

 

Proses Üretimi (Process manufacturing)

Karıştırma, ayırma, şekil verme ve/veya kimyasal reaksiyonlar yolu ile değer yaratan bir üretim türüdür. Parti halinde veya devamlı olarak yapılabilir.

 

Kesikli -atölye tipi- Üretim (Intermittent -job shop- production) 

Üretken kaynakların fonksiyona göre organize edildiği bir üretim ortamıdır. Iş, fonksiyonel birimlerden partiler halinde geçer ve her parti farkı bir rotaya sahip olabilir.

 

Sürekli Üretim (Continuous production) 

Ürünü üretmek için takip edilecek metodlar gereği olarak, üretken teçhizatların organize edilip sıralandırıldığı bir üretim sistemidir. Üretim esnasında malzeme akışı süreklidir. Işlerin rotası sabittir ve tezgah ayarları nadiren değişir.

 

 

Derleyen: Memet Özkan

bilgi@danismend.com