E-TİCARET
Tanımlar:
Devlet ya da özel sektörde görev yapan kurumların, firmaların ve hatta bireylerin açık ağ ortamında (internet)ya da kapalı ağ ortamında (intranet), yazı, ses ve görüntü şeklindeki fonksiyonların, sayısal biçimde işlenmesi, iletilmesi, saklanması temeline dayanan ve bir değer yaratmayı amaçlayan ticari işlemlerin tümünü ifade etmektedir. Bu kapsamda ticari sonuçlar doğuran ya da ticari faaliyetleri destekleyecek eğitim, kamuoyunu bilgilendirme, tanıtım-reklam vb. amaçlar için elektronik ortamlarda yapılan işlemler de elektronik ticaret kapsamına girmektedir.
Internet üzerinden elektronik veri değişimi (EDI) ya da elektronik fon transferi (EFT) ve tamamen kredi kartı üzerinden gerçekleştirilen faaliyetler gibi finansal ve ticari faaliyetlerin tamamını kapsamaktadır.
Mal ve hizmetlerin üretim, reklam, satış ve dağıtımlarının telekominikasyon ağları üzerinden yapılması işlemidir.
E-ticaret işlemlerine örnekler:
Mal ve hizmetlerin elektronik alışverişi
Üretim planlaması yapma ve üretim zinciri oluşturma
Tanıtım, reklam ve bilgilendirme
Sipariş verme
Anlaşma yapma
Elektronik banka işlemleri ve fon transferi
Gümrükleme
Elektronik konşimento gönderme
Elektronik ortamda üretim izleme
Elektronik ortamda sevkiyat izleme
Ortak tasarım geliştirme ve mühendislik
Elektronik ortamda kamu alımları
Elektronik para ile ilgili işlemler
Elektronik hisse alışverişi ve borsa
Ticari kayıtların tutulması ve izlenmesi
Doğrudan tüketiciye pazarlama
Sayısal imza, elektronik noter ve güvenilir 3. taraf işlemleri
Anında bilgi oluşturma ve aktarma
Elektronik ortamda vergilendirme
Fikri mülkiyet haklarının transferi
E-ticaretin temel bileşenleri:
Fiziksel alt yapı (pc donanımı, ağ hizmeti sunucuları, ilgili yazılımlar, ödeme-belgeleme-bildirme hizmetleri)
Uzman iş gücü
E-ticaretin tarafları:
İşletmeler ve tüketiciler
İşletmeler ve işletmeler
İşletmeler ve devlet (kurum ve kuruluşları)
Vatandaş ve devlet (kurum ve kuruluşları)
Devletlerarası
E-ticaretin öngörülen gelişme aşamaları:
Başlangıç ve yükseliş
Öğrenme ve denemeler
Yüksek teknoloji ürünleri
Teknik altyapının tamamlanması
Kitlesel pazarlama
Sanal ticarette öne çıkması beklenen sektörler:
Bilgisayar
Network hizmetleri
Yazılım
Reklam
Konfeksiyon
Hediyelik/çiçek
Kitap
Seyahat
Bakkaliye
Gıda/içecek
Eğlence
Bilet satışı
Dergi
Müzik
Hisse senedi
Sigorta
Finansal hizmet
E-ticaret engellerine getirilen çözümlerin sınıflandırılması:
Kullanıcı ve tüketicilerin güveninin sağlanması
Sayısal pazarın temel işleyiş kurallarının belirlenmesi
Elektronik ticaret bilgi alt yapısının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması
En yüksek faydanın sağlanması
E-ticaretin ekonomik ve sosyal etkileri:
Ekonomik iletişim büyük ölçüde artacağı için küçük ve orta ölçekli sanayici ve bireysel müşteriler, diğer pazarlama usüllerine göre daha kolay ve ucuz maliyetle ticari faaliyetlerde bulunabileceklerdir.
Internet ve e-ticaret ne kadar çok kullanıcı tarafından tercih edilirse, kullanımı da o kadar hızlı artacaktır.
Ticari faaliyetlerin internet ortamında yürütülmesi ile birlikte zaman tasarrufu sağlanacaktır.
Mal ve hizmet pazarının yapısı değişecektir. Yeni ürünler, yeni dağıtım ve pazarlama teknikleri, yeni “müşteri memnuniyeti” kavramı, yeni aracılar ve iş gücü profilleri gelecektir.
Satıcı ve alışı tam rekabete yakın bir ortamda bir araya gelerek, toplumsal refah artışına katkıda bulunabilecektir.
İstihdam yapısı değişecektir. Kaybvedilen iş alanları yanısıra yeni iş alanları da açılacaktır.
Yeni iş sahalarında yetişmiş ve eğitimli iş gücü kullanımı artacaktır.
Gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere doğru teknoloji ve kültür ihracı da gerçekleşecektir.
Derleyen: Memet Özkan
memeto@hotmail.com
Yararlanılan Kaynak: Elektronik Ticaret, Esmahan Arıcı, DTM, Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri, Temmuz 2000