MUHASEBENİN ÖNEMİ VE FİNANSAL TABLOLAR

Muhasebenin iki temel önemi vardır. Bunlar “kaydetme (defter tutma)” ve “analiz-yorumdur.

İşletmede gerçekleşen finansal nitelikli işlemlerin tanımlanarak kaydedilmesi, sınıflandırılması ve özetlenmesi muhasebenin birinci önemini oluştururken, finansal tablolarda özetlenen durumun analiz edilip yorumlanarak ilgili taraflara iletilmesi de muhasebenin ikinci önemini ifade eder.

Muhasebenin kayıt ve sınıflamayla topladığı bilgilerin, işletmeyle ilgili taraflarca çeşitli amaçlarla kullanılmasına olanak vermek için özetlenerek gösterildiği tablolara “finansal tablolar’’ denir.

Finansal tablolar, işletme faaliyetlerinin sonuçlarının ölçülmesi ve işletme ile ilgili tarafların anlayabileceği şekilde özetlenmesine ilişkin bir sistemdir. Finansal tablolar, işletmenin muhasebe sistemi içerisinde kaydedilen ve sınıflandırılan bilgilerin belirli zaman aralıklarıyla bu bilgilere ihtiyaç duyan ve bu bilgileri kullanacak olanlara iletilmesini sağlayan araçlardır.

Finansal tablolar çeşitli kullanıcıların ekonomik kararlar verirken faydalanmaları için işletmenin finansal durumu, finansal performansı, finansal durumundaki değişiklikler ve nakit akışları hakkında bilgiler sağlamayı hedefler.

Temel finansal tablo olarak, Bilanço ve Gelir Tablosu belirlenirkenEk finansal tablolar ise Fon Akış Tablosu, Nakit Akış Tablosu, İşletme Sermayesi Değişim Tablosu, Satışların Maliyeti Tablosu ve Özkaynak Değişim Tablosundan oluşmaktadır.

Finansal Tabloların Sunuluşu Standardında dipnotlara verilen önem artmıştır. Çünkü işletmenin finansal yapısı ve performansıyla ilgili bilgilerin alt başlıklarda ayrıntılı sunulması yerine ana başlıklarda sunulması önem arz etmektedir. Bu sebeple tabloda yer alan bilgileri destekleyen açıklayıcı bilgilerin dipnotlarda sunulması gerekliliği ortaya çıkmıştır.

Dipnotlar:

Finansal durum tablosunda (bilanço), kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosunda (veya tablolarında), özkaynak değişim tablosunda ve nakit akış tablosunda sunulan bilgilere ilave bilgiler içerir. Dipnotlarda, bu tablolarda sunulan kalemlere ilişkin açıklayıcı metinler veya açılımlar ve muhasebeleştirme kriterlerini karşılamadığı için bu tablolarda yer verilmeyen kalemlere ilişkin bilgiler yer alır.

Finansal tabloların güvenilir bilgiler sunabilmesi için hazırlanmaları sırasında belirli kurallara uyulması gerekir. Çünkü finansal tabloların analizinden beklenen sonuçların alınabilmesi, bu tabloların gerçeği yansıtmasına bağlıdır. Finansal tabloların gerçeği yansıtması belirli kurallarla sağlanabilir. Bu kurallar da finansal tabloların düzenlenmesinde bir çerçeve oluşturan muhasebe temel kavramları, muhasebe ilkeleri, Türkiye Muhasebe Standartları ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları olarak ifade edilebilir.

Finansal Tabloların Amaçları

Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde finansal tabloların amacı üç madde halinde ifade edilmektedir.

Yatırımcılar, kredi verenler ve diğer ilgililer için karar almada yararlı bilgiler sağlamak,

Gelecekteki nakit akışlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak,

Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile işletme faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamak.

Finansal Tablolar Analizi:

Finansal tabloda yer alan tutarların çarpma, bölme, toplama gibi matematiksel işlemleri analiz edilmesiyle; değişik yüzdeler, tutarlar veya oranların hesaplanmasıdır. Muhasebe mesleğinden olmayanlarda finansal analizin matematiksel işlemlerden oluşan bu kısmını rahatça hesaplayabilirler.

Mali Analiz Sonuçlarıyla İlgilenenler

İşletme yönetimi
Ortaklar veya ortak olmayı düşünenler
Kredi veren kuruluşlar
Kamu kurumları
Kamuoyu
Sendikalar

Finansal Tabloların Yorumlanması ise analiz sonucunda elde edilen değişik yüzdeler, tutarlar ve oranların ne anlama geldiğinin gerekçelen ile birlikte ortaya konulması ve elde edilen bulgulara göre bir sonuca ulaşılmasıdır. Finansal tabloların yorumlanabilmesi İçin iyi bir muhasebe bilgisi ile birlikte yorum yeteneğinin de olması gereklidir.

Finansal tablolar analizinde önemli olan işletmenin temel ekonomik ve finansal durumu ile faaliyet sonuçlarının değerlendirilmesidir.

Finansal Tabloların analiz edilmesindeki temel amaç işletmelerin finansal tablolarından hareketle dört temel durum olarak bilinen :

İşletmenin Likidite Durumu
İşletmenin Faaliyet Etkinliği (Verimlilik) Durumu
İşletmenin Finansal (Mali) Durumu
İşletmenin Karlılık Durumu

hakkında bulgulara ulaşarak, bu bulgulardan hareketle yorumların yapılması ye sözkonusu durumlara ilişkin olumlu ve olumsuz yönlerin saptanması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesidir.

Kaynakça: Detay Yayıncılık. Akdoğan, N. (2004), Enflasyon Muhasebesi, 2. Baskı “Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve İyi Yönetişim” [2. Türkiye Muhasebe Forumu, TURMOB Yayınları, 315], içinde:81-87. Bushman, Robert M., Smith Abbie J., (2001)