RİSK SERMAYESİ HAKKINDA

Küçük girişimci sermayesi, girişim sermayesi, “Venture Capital” gibi tanımlamalara sahip olan risk sermayesi, riskli işlere yatırılan sermaye olarak adlandırılmaktadır.

Risk sermayedarı tarafından sadece finansal değil, aynı zamanda yönetimsel desteği de içeren risk sermayesi hakkındaki genel bilgileri aşağıdaki sunuyoruz.

Risk sermayesinin konu edilebilmesi için aşağıdaki ön koşullar gerekmektedir:

* Yeni veya ileri bir teknolojinin geliştirilmesine olanak sağlayabilecek araştırmaların mevcudiyeti.

* Bu araştırmalar sonunda ortaya çıkabilecek ürünleri ticarileştirebilecek yetenek ve olanaklara sahip girişimcilerin bulunması.

* Bu girişimcilerin öünde engel bulunmaması.

* Sermaye sahiplerinin olası kayıplarını telafi edebilecekleri ölçüde zengin bir “teknoloji geliştirme kaynağı”nın varlığı.

Risk sermayesi yatırımlarının ana özellikleri:

* Risk sermayesi yatırımı, risk sermayedarı için potansiyel hisse senedi ortaklığını içermektedir (adi hisse senedleri, hisse senedine dönüştürülebilir tahviller, borçluluğu temsil eden senetler, imtiyazlı hisse senetleri).

* Risk sermayedarı çoğunlukla yönetim kuruluna katılım yoluyla, şirket yatırımlarının değer kazanmasına yardım etmektedir.

* Risk sermayesi yatırımları uzun dönemli yatırımlar olup, yatırımın likide edilmesi yıllar alabilir.

Risk sermayesinin kaynakları:

* Özel risk sermayesi şirketleri

* Ticari bankalar

* Yatırım bankaları

* Sigorta şirketleri

* Yatırım grupları

* Vakıflar

* Risk sermayesi yatırım fonları

* Üniversiteler

* Özel sermaye kaynakları (zengin, köklü aile ve kişiler)

* Büyük sermayeli girişimciler

Risk sermayesi şirket türleri (ABD örneği):

* Özel risk sermayesi şirketleri (aile şirketleri ve bağımsız özel ortaklıklar).

* Küçük işletme yatırım şirketleri (özel ve kamuya ait Small Business Investment Company).

* Mali ortaklıkların risk sermayesi kolları (banka ve sigorta sektörü kaynaklı).

* Mali olmayan ortaklıkların risk sermayesi kolları (büyük şirketler).

Risk sermayesi finansman türleri:

* Tasarımın finansmanı-seed capital ( fikir devresi olup, girişimciye görüşünü kanıtlaması için göreli olarak az miktarda destekte bulunulur).

* Başlangıç finansmanı-startup capital (örgütlenme devresinde olup henüz ürün satışını gerçekleştirmemiş şirketlere destekte bulunulur).

* Birinci devre finansmanı (gelişimini tamamlamış ve ticari üretimi-satışı başlatmak için fona gereksinim duyan şirketlere destekte bulunulur).

* İkinci devre finansmanı (Üretimde olup henüz kara geçmemiş şirketlere destekte bulunulur).

* Üçüncü devre finansmanı (Pazar payını geliştimek isteyen şirketlere destekte bulunulur).

* Köprü finansman-bridge financing (6 ay-1 yıl içerisinde halka açılmak isteyen şirketlere destekte bulunulur).

* Kuruluşun kendi yönetici kadrosu tarafından satın alınması-management by out (işletmenin zorluklar içinde olduğu ve yöneticilerinin tasfiyeyi düşündükleri şirketlere destekte bulunulur).

Risk sermayesi ile finanslama süreci:

* Yatırımcının seçimi

* Risk sermayesi şirketine başvuru

* Risk sermayedarına verilecek iş planı

* Risk sermayedarına verilecek teklif mektubu

* Girişimcide aranan özellikler (enerji düzeyi-ego-cesaret-heves-beceriklilik-sabır)

* Yasal dokümanlar (satınalma sözleşmesi-yardımcı sözleşmeler)

* Ticarileştirme (Ürün ya da hizmetin uygun bir şekilde pazara aktarılma süreci)

* Fiyatlandırma (yatırımın maliyeti ve süresi üzerinden elde edilmesi beklenen toplam kazanca göre hesaplanma süreci)

Risk sermayedarına sunulacak bir iş planında olması gerekenler:

1. Kısa özet (1-2 sayfa, pazarın, yönetimin ve şirketin rekabetçi avantajları).

2. İşletmenin ve sektörün tanımı (şirketin ürünleri, hizmetleri, müşterileri, mali performansı, sorunları, sektörün doğası, cari durumu, beklentileri vb.).

3. Yönetim kadrosunun özeti.

4. Ürünlerin ve hizmetlerin özellikleri ve avantajları (tanım, mülkiyet durumu, rekabetçi avantajlar, potansiyel).

5. Piyasa araştırması ve analizleri (müşteriler, piyasa büyüklüğü ve eğilimi, rekabet).

6. Piyasa payı ve satışların tahmini (pazarlama plan ve stratejisi, fiyatlama, satış taktikleri, hizmet ve garanti politikaları, reklam, kamu ilişkileri ve ürün sürümünün sağlanması).

7. Planların tasarımı ve geliştirilmesi (gelişme durumu, görevler, zorluklar, riskler, masraflar).

8. İşletme planı (coğrafi sınırlar, sabit değerler, strateji ve planlar, işgücü, yönetim kadrosu, organizasyon, yönetim tazminatı ve sahiplik, yönetim kurulu, idari yardım ve eğitim ihtiyaçları, yardımcı mesleki hizmetler).

9. Ayrıntılı programlar.

10. Kritik riskler ve problemler.

11.Mali plan (kar-zarar tahmini, nakit akış tahmini, bilanço tahminleri, maliyet ve nakit akış kontrolu, teklif edilen ürün, arzu edilen finansman, kapitalizasyon, fonların kullanımı).

Derleyen : Memet Özkan

memeto@hotmail.com

Yararlanılan kaynak: Risk Sermayesi, F. Esra İşeri, Biar & Konrad Adenauer Stiftung, Ankara 1993